Việc một số dự án quy mô lớn nằm trong các Khu công nghiệp (KCN), Khu kinh tế (KKT), các công ty KCN, KKT đóng góp đáng kể vào tốc độ tăng trưởng xuất khẩu, thu ngân sách nhà nước, giải quyết việc làm là minh chứng rõ ràng cho sự đóng góp của KCN, KKT đối với sự phát triển kinh tế – xã hội của cả nước.
Trong cuộc phỏng vấn độc quyền với Tạp chí Khu công nghiệp Việt Nam, ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Vụ Quản lý Khu kinh tế, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhấn mạnh yêu cầu nâng cao chất lượng quy hoạch KCN, KKT, kiện toàn tổ chức Các cơ quan quản lý KCN, KKT ở cả cấp quốc gia và cấp tỉnh không ngừng biên soạn, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý nhằm thúc đẩy hiệu quả, hiệu lực và vai trò động lực của các KCN, KKT ở Việt Nam.
PV: Xin ông ghi nhận đôi nét về sự phát triển trọng điểm của các KCN, KKT trên cả nước?
Ông Trần Duy Đông: Đến nay, có 455 KCN nằm trong Quy hoạch tổng thể đến năm 2020 của Chính phủ, trong đó 293 KCN đã được thành lập, chiếm tổng diện tích 82.701 ha. Trong tổng số 293 KCN, có 207 KCN đã đi vào hoạt động với tổng diện tích 61,601 ha; số còn lại đang trong quá trình giải phóng mặt bằng hoặc xây dựng, chiếm tổng diện tích 21.100 ha. Diện tích đã cho thuê của tất cả các KCN là 25.300 ha, làm cho tỷ lệ diện tích đã cho thuê của các KCN đã thành lập đạt 47%. Riêng đối với các KCN đang hoạt động, tỷ lệ cho thuê đạt trên 64%.
Việt Nam hiện có 15 KKT ven biển với tổng diện tích mặt nước và ven biển hơn 697.800 ha. Những con số đó vẫn ổn định trong thời gian gần đây. Diện tích cho thuê của các dự án sản xuất là 21.000 ha, chiếm 41% tổng diện tích quy hoạch cho các hoạt động công nghiệp, du lịch và dịch vụ trong KKT.
Về lũy kế đầu tư, đến tháng 6/2014, các KCN trên cả nước đã thu hút được 5.290 dự án đầu tư nước ngoài với tổng vốn đăng ký là 77,1 tỷ USD, trong đó vốn thực hiện là 36,7 tỷ USD, chiếm 48%. Các KCN cũng có 5.246 dự án trong nước với số vốn đăng ký hơn 490.078 tỷ đồng, trong đó vốn thực hiện là 235.144 tỷ đồng, chiếm 49%. Các KKT có 158 dự án đầu tư nước ngoài với tổng vốn đăng ký là 36,2 tỷ USD, trong đó vốn thực hiện chiếm 20%; 730 dự án trong nước, trị giá 450.407 tỷ đồng, trong đó vốn thực hiện chiếm 37%.
Tính chung 6 tháng đầu năm 2014, tổng doanh thu bán hàng từ các doanh nghiệp KCN, KKT đạt 47,408 tỷ USD và 76,634 tỷ đồng, tăng 34% so với cùng kỳ và đạt 62% kế hoạch năm. Tổng kim ngạch xuất khẩu từ khu vực KCN và KKT đạt 27,164 tỷ USD, chiếm 42% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước và tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái. Tổng kim ngạch nhập khẩu của khu vực KCN, KKT đạt 29,617 tỷ USD, chiếm 47% tổng lượng nhập khẩu của cả nước và tăng 47% so với cùng kỳ năm ngoái. Các KCN, KKT đóng góp trên 37.599 tỷ đồng, tăng trưởng 27% so với cùng kỳ, đạt 60% kế hoạch năm.
Đến nay, khu vực KCN, KKT chiếm hơn 50% vốn FDI tại Việt Nam và 80% vốn FDI đổ vào hoạt động sản xuất, 40% xuất khẩu cả nước, đóng góp 60.000 tỷ đồng vào nguồn thu ngân sách nhà nước hàng năm và tạo ra 2,5 triệu việc làm. những cơ hội.
PV: Các KCN, KKT đã đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế – xã hội. Tuy nhiên, quy hoạch SHTT và các lĩnh vực liên quan gần đây vẫn còn nhiều tranh cãi. Vì vậy, Chính phủ đã có những biện pháp gì để giải quyết các vấn đề và nâng cao chất lượng quy hoạch các KCN?
Ông Trần Duy Đông: Nhìn chung, hầu hết các KCN được thành lập và mở rộng đều phù hợp với Quy hoạch chung cả nước đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Tuy nhiên, thực tế cho thấy ở một số tỉnh, việc thành lập và mở rộng các KCN chưa phù hợp với điều kiện và tiềm năng của tỉnh. Một số cấp tỉnh chưa nghiêm túc xây dựng lộ trình cụ thể để thực hiện Quy hoạch với các mục tiêu cụ thể trong từng giai đoạn phát triển có tính đến tiềm năng thực tế của Quy hoạch.
Trước đây, quy hoạch phát triển KCN không phù hợp với Quy hoạch tổng thể kinh tế – xã hội cũng như các quy hoạch phát triển khác về đất đai, đô thị và việc làm. Thực tế đó dẫn đến sự phát triển ồ ạt của các KCN, kéo theo sự phung phí tài nguyên, đặc biệt là đất đai.
Để giải quyết vướng mắc, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 07 / CT-TTg ngày 02 tháng 3 năm 2012 về việc chấn chỉnh trong công tác quản lý, nâng cao hiệu quả các KKT, KCN và cụm công nghiệp, trong đó có quá trình theo dõi, đánh giá hiệu quả. đối với phát triển KCN và KKT, việc tạm dừng quy hoạch bổ sung và các KCN, KKT mới thành lập là bắt buộc trên phạm vi cả nước.
Nghị định số 164/2013 / ND-CP ngày 12 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ về việc sửa đổi và bổ sung một số điều của Nghị định số 29/2008 / ND-CP của Chính phủ ngày 14 tháng 3 năm 2008 về IPS, EPZ và EZS rõ ràng đã quy định các chức năng và nhiệm vụ của các bộ, ngành và ban quản lý của IPS / EZ trong việc quản lý các hoạt động đầu tư, thành lập IP để đảm bảo cấp phép chứng nhận đầu tư cũng như quy trình thành lập IP phù hợp với các điều kiện, quy trình và thủ tục theo quy định của pháp luật . Bên cạnh đó, quá trình kiểm tra và giám sát quy hoạch IP và EZ đã được thực hiện thường xuyên hơn, chặt chẽ và tiếp tục được tăng tốc trong thời gian tới.
Trong việc thực hiện các nhiệm vụ do Thủ tướng đưa ra, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với chính quyền tỉnh và Ban quản lý IPS / EZ đã kiểm tra việc thực hiện kế hoạch tổng thể IP đến năm 2020 của mỗi tỉnh. Kết quả cho thấy các tỉnh đã thực hiện nghiêm túc hướng của Thủ tướng trong việc giảm đất không hiệu quả của IPS và loại bỏ các IP chưa được thực hiện khỏi kế hoạch tổng thể. Cụ thể, 35 tỉnh / thành phố được đề xuất vẫn hoặc giảm diện tích IP theo kế hoạch của họ. Đến nay, 8 báo cáo của tỉnh để xem xét và sửa đổi kế hoạch tổng thể IP đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Dựa trên kết quả kiểm tra, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ hoàn tất báo cáo dự thảo về “Đánh giá và sửa đổi kế hoạch phát triển IP quốc gia đến năm 2020” để đệ trình cho sự chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ. Nó được định hướng rằng khu vực kế hoạch của IPS sẽ không được tăng thêm vào năm 2020; Mặt khác, những IP đã được lên kế hoạch trong khu vực có điều kiện phát triển không thuận lợi, không thể hoạt động hoặc vận hành không hiệu quả được cho là sẽ bị xóa khỏi kế hoạch tổng thể. Bên cạnh đó, việc lập kế hoạch nên được nâng cao hơn nữa để thúc đẩy hơn nữa hiệu suất hiệu quả của IPS và EZ cũng như sự đóng góp của họ cho sự phát triển kinh tế xã hội tỉnh và tỉnh.
Phóng viên: Để nâng hiệu suất của IPS và EZ, bên cạnh nỗ lực từ lĩnh vực doanh nghiệp, nó được gọi là vai trò của ban quản lý IP / EZ với chức năng quản lý nhà nước. Liên quan đến chức năng của Ban quản lý, việc hợp nhất các cơ quan quản lý IP / EZ bao xa theo Nghị định số 164/2013 / ND-CP đã được thực thi?
Ông Trần Duy Đông: Ban quản lý IP / EZ là cơ quan quản lý của tỉnh để thực hiện quản lý nhà nước đầu tư vào IPS và EZ. Hiện tại, Ban quản lý IP / EZ được ủy quyền thực hiện hai chức năng chính: (i) Các chức năng / nhiệm vụ được phân phối và / hoặc ủy quyền bởi Ủy ban nhân dân tỉnh và các bộ liên quan được quy định tại Nghị định số 29/2008 / ND -CP và Nghị định số 164/2013 / ND-CP trong lĩnh vực đầu tư, xây dựng, thương mại, môi trường, lao động và quản lý quy hoạch; và (ii) các nhiệm vụ do Ủy ban nhân dân tỉnh ủy quyền là một trong những cơ quan tư vấn của mình trong việc quản lý các dự án cơ sở hạ tầng IP và cụm công nghiệp.
Tuy nhiên, trên thực tế, sự ủy quyền của các bộ, ngành và Ủy ban nhân dân tỉnh đã không nhất quán giữa các tỉnh, dẫn đến sự khác biệt về chức năng và tổ chức giữa Ban quản lý của các tỉnh khác nhau. Do đó, sự hợp nhất của Ban quản lý IP / EZ là một nhiệm vụ cần thiết.
Ngoài ra, theo quy định trong Chỉ thị số 07 / CT-TOT ngày 02 tháng 3 năm 2012, Thủ tướng Chính phủ đã ủy quyền cho Bộ Kế hoạch và Đầu tư hợp tác với Bộ Nội vụ để biên dịch “Dự án hợp nhất tổ chức và chức năng của IP / Cơ quan quản lý EPZ từ cấp chính phủ đến cấp tỉnh “. Nhiệm vụ này cũng được chỉ định trong Nghị định số 164/2013 / ND-CP ngày 12 tháng 11 năm 2013 của Chính phủ.
Gần đây, dựa trên các báo cáo của tỉnh về tổ chức và chức năng của Ban quản lý IP / EPZ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Bộ Nội vụ đã biên soạn dự án. Các hướng chính của quy trình hợp nhất được đề xuất như sau:
Đầu tiên, sáp nhập các bảng quản lý riêng biệt của IP, ven biển và biên giới của một tỉnh thành một ban quản lý để hợp lý hóa hệ thống và giảm số lượng cơ quan trách nhiệm. Đối với tỉnh có điều kiện cụ thể, một trường hợp cụ thể có thể được xem xét.
Thứ hai, thống nhất tổ chức, chức năng và nhiệm vụ của ban quản lý của các tỉnh khác nhau. Các ban quản lý sẽ được phân loại dựa trên hiệu suất và nguồn nhân lực của họ; Dựa trên các danh mục, quy định các chức năng, nhiệm vụ và tổ chức cụ thể cho từng nhóm. Các danh mục sẽ được xác định khi sửa đổi tiêu chí xếp hạng của ban quản lý.
Dựa trên ý kiến chỉ thị của Ban chỉ đạo phát triển IP và EZ trong dự án, dự thảo đầu tiên của dự án đã được hoàn thành. Sau khi nhận được ý kiến từ các cơ quan có liên quan, Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ sửa đổi và nộp dự án lên Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong quý 3 năm 2014.
Tổng hợp dự án này cũng sẽ phù hợp với thành phần của Thông tư liên kết của Bộ Kế hoạch và Đầu tư và Bộ Nội vụ về các chức năng, nhiệm vụ, trách nhiệm và tổ chức của Ban quản lý. Để biên dịch các thông tư, bảng biên dịch đã được thiết lập. Thông tư liên kết được đề xuất quy định chức năng và nhiệm vụ của Ban quản lý trong các lĩnh vực khác nhau dựa trên sự hướng dẫn và ủy quyền của các bộ, ngành và Ủy ban nhân dân tỉnh.
Theo quy định tại Nghị định số 164/2013 / ND-CP, trong vòng 6 tháng kể từ ngày thực thi Nghị định (ngày 01 tháng 1 năm 2014), các bộ, ngành liên quan chịu trách nhiệm hướng dẫn hoặc ủy quyền cho Ủy ban nhân dân tỉnh và ban quản lý để thực hiện các nhiệm vụ được quy định trong Nghị định này. Cũng trong thông báo số 279 / TB-VPCP của Văn phòng Chính phủ thông báo kết luận của cuộc họp của Ban chỉ đạo lần thứ 4, Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải ủy thác các bộ, ngành liên quan để đẩy mạnh sự hướng dẫn và ủy quyền cho ban quản lý thực hiện Các nhiệm vụ được quy định tại Nghị định 29/2008 / ND-CP và Nghị định số 164/2013 / ND-CP.
Phóng viên: Bên cạnh mô hình IP, EPZ, EZ, một số tỉnh gần đây đã nghiên cứu và đề xuất các mô hình kinh tế mới như khu kinh tế đặc biệt, khu kinh tế và hành chính đặc biệt với các chính sách và cơ chế ưu đãi đặc biệt để thu hút đầu tư. Ông có thể lưu ý một số hướng dẫn và hướng dẫn để phát triển các mô hình mới này tại Việt Nam?
Ông Trần Duy Đông: Các mô hình khu kinh tế tự do, khu hành chính đặc biệt, khu kinh tế đặc biệt và những người khác đã bị xử tử lâu dài và chứng minh thành công ở một số quốc gia. Tuy nhiên, những mô hình này là mới đối với Việt Nam. Sự phát triển thực tế của các mô hình hiện tại ở Việt Nam đẩy về phía trước tìm kiếm một mô hình kinh tế lái xe mới với các đặc điểm điển hình để triển khai vị trí chính trị địa lý, tự nhiên và nhân lực, và các tiềm năng phát triển khác. Do đó, cần phải xây dựng một khuôn khổ của khái niệm và định hướng chính sách cho mô hình kinh tế hành chính đặc biệt.
Nhằm mục đích là động lực cho sự phát triển của tỉnh và quốc gia, đề xuất thiết lập các khu kinh tế đặc biệt nhận được sự đồng thuận trong Đảng và Chính phủ. Gần đây, Cục Chính trị đã đồng ý biên soạn dự án thành lập khu kinh tế đặc biệt tại Vân Đồn (tỉnh Quảng Ninh), Văn Phong (tỉnh Khánh Hòa) và tỉnh Phú Quốc (tỉnh Kiên Giang).
Để đảm bảo một khung pháp lý được thành lập tốt và kinh nghiệm thực tế để thực hiện mô hình mới, Thủ tướng Chính phủ đã giao các cơ quan có liên quan để chứng minh nghiêm túc các yếu tố cần thiết, điều kiện thuận lợi và tiềm năng của Việt Nam so với các quốc gia khác phát triển mô hình. Dựa trên kết quả nghiên cứu, các cơ quan hữu quan được chỉ định báo cáo Thủ tướng và Cục Chính trị cho các quyết định cuối cùng.
Phóng viên: Cảm ơn ông rất nhiều vì cuộc phỏng vấn và chúc ông mọi điều tốt đẹp nhất!
